CÁCH CÓ SỮA NHIỀU CHO CON BÚ, BÉ BỤ BẪM MẸ AN TÂM

Sau khi sinh, các mẹ luôn mong muốn có nhiều sữa cho con bú. Tuy nhiên, vì một số nguyên nhân khác nhau mà nguồn sữa mẹ không dồi dào, không cung cấp đủ sữa cần thiết cho con. Bài viết sau đây Vinamilk sẽ bật mí cho bạn cách có sữa nhiều cho con bú để con phát triển toàn diện cả về trí tuệ và thể chất. Cùng tham khảo ngay nhé!

Cách giúp bà bầu có nhiều sữa

1. Dinh dưỡng trong sữa mẹ 

Sữa mẹ chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết cho cơ thể của trẻ. Trong 100ml sữa mẹ có chứa khoảng 65 calo, 6,7 carbohydrate, 3,8g chất béo và 1,3g protein. Trong đó, hàm lượng chất béo có trong sữa dao động từ 2g /100ml - 5g/100ml.

Sữa mẹ chứa nhiều thành phần như protein, chất béo, carbohydrate

2. Những dấu hiệu cho thấy mẹ sau sinh đang gặp tình trạng ít sữa

Việc nhận biết được dấu hiệu ít sữa sau khi sinh sẽ giúp các mẹ có thể tìm ra các giải pháp kích sữa kịp thời, đảm bảo cung cấp đủ nguồn sữa cho con. Sau đây là tổng hợp các dấu hiệu cho thấy mẹ sau sinh đang gặp phải tình trạng ít sữa:

• Bầu vú thay đổi ít hoặc không thay đổi sau khi sinh 3 ngày: Cơ thể mẹ thường có thể nhận biết và tiết sữa sau khi con ngậm ti lần đầu tiên. Nếu sau 3 ngày kích thước bầu ngực không lớn hơn, không căng và sữa không tiết ra nhiều thì đó là dấu hiệu mẹ ít sữa cho bé bú.
• Mẹ cố gắng nặn nhưng sữa vẫn không tiết ra sữa: Nhiều mẹ thường sử dụng cách nặn hoặc dụng cụ hút sữa để kích thích quá trình tiết sữa. Tuy nhiên lượng sữa tiết ra không nhiều hoặc không có sữa thì đây là dấu hiệu mẹ đang gặp tình trạng ít sữa.
• Trẻ đi tiểu ít hơn 6 lần/ngày: Nước chiếm lượng nhiều nhất trong sữa mẹ, khi bé bú đủ sẽ tiểu nhiều lần trong ngày. Trong trường hợp bé tiểu quá ít chứng tỏ là mẹ đang bị thiếu sữa.
• Mẹ hết sữa sau khi cho bé bú chưa tới 5 phút: Tốc độ bú mẹ của trẻ sơ sinh thường chậm do chưa quen. Do đó, trong trường hợp bé bú chưa tới 5 phút mà đã ngừng, sữa không tiết ra và bụng bé chưa no thì đây là dấu hiệu mẹ đang thiếu sữa.

Dấu hiệu chứng tỏ mẹ thiếu sữa như trẻ đi tiểu ít, mẹ nhanh hết sữa

3. Nguyên nhân khiến mẹ bị ít sữa

3.1. Tinh thần căng thẳng, stress

Quá trình tiết sữa của mẹ chịu ảnh hưởng của 2 hormone chính bao gồm Prolactin và Oxytocin. Hai loại hormone này sẽ giảm xuống khi mẹ trong tình trạng stress, căng thẳng kéo dài. Do đó dẫn đến việc sữa mẹ ít dần và có thể gây mất sữa.

Tinh thần mẹ bị căng thẳng, stress

3.2. Dinh dưỡng không đầy đủ

Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình phục hồi sức khỏe của mẹ sau khi sinh.

Nếu mẹ không được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng, cơ thể sẽ bị suy nhược, làm giảm khả năng sản xuất sữa mẹ, lượng sữa tiết ra cũng sẽ bị giảm dần.

Do đó, việc duy trì một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng là điều rất quan trọng để hỗ trợ quá trình tiết sữa ở mẹ.

Không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể sau sinh

3.3. Ăn phải thực phẩm gây ít sữa

Một số thực phẩm có thể làm giảm lượng sữa mẹ như lá lốt, rau bạc hà, rau mùi tây, măng chua, đồ uống có cồn, chất kích thích, thức ăn nhiều dầu mỡ, gia vị.

Việc chú ý đến chế độ ăn uống và kiêng những thực phẩm này sẽ có thể giúp cải thiện tình trạng này.

Mẹ ăn phải một số loại thực phẩm ít sữa

3.4. Mẹ mắc bệnh liên quan đến tuyến vú

Mẹ mắc phải một số bệnh như viêm tuyến vú, áp xe vú do tắc sữa có thể gặp nhiều khó khăn trong quá trình tiết sữa. Bên cạnh đó, một số vấn đề như thiểu sản tuyến vú hoặc phẫu thuật ngực cũng ảnh hưởng đến khả năng sản xuất sữa của tuyến vú, dẫn đến tình trạng ít sữa ở mẹ.

Mẹ mắc phải một số bệnh liên quan đến tuyến vú

3.5. Mẹ bị sót rau 

Sót rau là tình trạng hiếm gặp, tuyên nhiên nếu xảy ra có thể gây đau đớn do các cơn co bóp tử cung và làm tăng hormone progesterone. Sự tăng cao của loại hormone này có thể ngăn cản quá trình tiết sữa, đồng thời khiến mẹ trải qua những khó khăn trong việc tiết sữa.

Mẹ bị sót rau gây đau đớn, ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa

3.6. Mẹ bị rối loạn nội tiết, thiếu máu

Rối loạn nội tiết có thể gây rối loạn hormone, trong đó có cả hormone liên quan đến sản xuất sữa. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu máu sẽ khiến mẹ mệt mỏi, làm ảnh hưởng đến sự lưu thông máu đến các cơ quan, làm chậm quá trình tiết sữa. 

Mẹ bị rối loạn nội tiết hoặc thiếu máu

3.7. Cho con dùng sữa công thức sớm 

Nếu mẹ cho trẻ sử dụng nhiều sữa công thức sẽ có thể dẫn đến tình trạng chán sữa mẹ và từ chối bú ti. Điều này khiến lượng sữa mẹ tiết ra giảm dần và dẫn đến tình trạng mất sữa theo thời gian khi con không bú nữa.

Mẹ cho bé sử dụng sữa công thức quá sớm

3.8. Lạm dụng ti giả

Lạm dụng ti giả và núm vú giả sẽ tạo ra thói quen cho bé, khiến bé quen với ti giả và không muốn bú trực tiếp từ vú mẹ. Bên cạnh đó, việc hút sữa thông qua ti giả cũng không kích thích tuyến sữa hoạt động mạnh so với khi bé bú trực tiếp. Đây là một nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng ít sữa sau sinh ở mẹ. 

Việc lạm dụng ti giả sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa ở mẹ

3.9. Trẻ bú lắt nhắt, bú ít trong mỗi cữ

Trẻ dưới 3 tháng tuổi bú lắt nhắt thường xuyên sẽ có thể kích thích tuyến sữa và tạo ra lượng sữa cần thiết với nhu cầu của bé. Tuy nhiên, nếu khi bé lớn mà vẫn giữ thói quen bú lắt nhắt sẽ khiến làm cho cơ thể mẹ lầm tưởng rằng nhu cầu sữa của bé ít hơn, từ đó dẫn đến việc hạn chế quá trình tiết sữa.

Trẻ bú lắt nhắt, không liên tục trong mỗi cữ

3.10. Dùng máy hút sữa không đúng

Lực hút quá mạnh từ máy hút sữa có thể khiến tổn thương đầu ngực hoặc khiến mẹ phụ thuộc nhiều vào máy hút sữa mà quên mất việc tiết sữa cho con bú. Do đó, việc sử dụng máy hút sữa không đúng cách có thể là một nguyên nhân gây nên tình trạng ít sữa ở mẹ. Mẹ nên tìm hiểu về cách hút sữa đúng và hiệu quả để không bị mất nhiều sữa.

Sử dụng máy hút sữa không đúng cách ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa

3.11. Mẹ sinh non, sinh mổ 

Mẹ sinh non thường gặp vấn đề cơ chế sản xuất sữa chưa hoàn thiện, do đó dẫn đến tình trạng ít sữa sau khi sinh. Đối với mẹ sinh mổ, các mẹ còn phải đối mặt với tác động từ việc sử dụng thuốc kháng viêm và thuốc giảm đau, cản trở hoạt động của tuyến sữa. Vì vậy, mẹ khi sinh non và sinh mổ thường gặp phải tình trạng ít sữa hơn so với các mẹ sinh thường.

Mẹ sinh mổ sử dụng nhiều thuốc kháng viêm

Cách có sữa nhiều cho con bú

Trong trường hợp mẹ ít sữa thì cần phải thực hiện một số biện pháp giúp kích sữa để cung cấp đủ lượng sữa cần thiết cho con. Sau đây là 7 cách giúp có nhiều sữa cho con bú các mẹ có thể tham khảo. 

4.1. Cho bé bú càng sớm càng tốt 

Mẹ nên cho bé bú càng sớm càng tốt,ngay sau khi chào đời, mẹ nên khuyến khích bé ngậm vú để tập bú sớm. Đặc biệt, lúc này cơ thể mẹ tiết ra sữa non rất tốt đối với sự phát triển của trẻ. Khi trẻ bú, mẹ nên massage đầu ti để có thể kích thích tiết oxytocin, giúp sữa tiết nhiều hơn. Mẹ nên cho bé bú cách nhau khoảng 2 giờ mỗi lần để duy trì được lượng sữa ổn định. Nếu bé ngủ quá 3 giờ, mẹ nên đánh thức bé, đồng thời âu yếm con để  để kích thích cơ chế sản sinh sữa.

Mẹ nên tập cho bé bú càng sớm càng tốt

4.2. Sử dụng máy vắt sữa

Máy vắt sữa là công cụ hữu ích giúp mẹ có thể duy trì và kích thích sự sản xuất sữa, đặc biệt là khi mẹ gặp phải tình trạng ít sữa. Mẹ nên hút sữa ít nhất 8 lần/ngày, khoảng 2 – 3 giờ/lần và đảm bảo đúng giờ, không bỏ cữ nào. Lưu ý mỗi cữ không nên vượt quá 30 phút. Mẹ cũng có thể tham khảo lịch hút đúng giờ để duy trì lịch trình. Ban đêm, mẹ nên giãn cữ ra hoặc cho bé ti để nghỉ ngơi được nhiều hơn.

Sử dụng máy vắt sữa để duy trì và kích thích quá trình tiết sữa

4.3. Tăng cường bổ sung thực phẩm lợi sữa 

Để đảm bảo cho tuyến vú tiết sữa hiệu quả, mẹ cần bổ sung chế độ ăn uống đa dạng và lành mạnh để tăng cường sức khỏe. Chế độ ăn nên đảm bảo đầy đủ và cân bằng các nhóm protein, lipid, vitamin và khoáng chất. Trong thực đơn hàng ngày mẹ nên bổ sung thức ăn chứa nhiều chất xơ như rau xanh, hoa quả, cùng với các thực phẩm lợi sữa như chân giò hầm đu đủ, chân dê hầm lạc, canh xương bò hầm đậu đỏ, canh rau ngót thịt bò.

Bổ sung thêm nhiều loại thực phẩm lợi sữa

4.4. Massage ngực kích thích sữa về

Massage ngực sẽ giúp ống dẫn sữa giãn nở, tăng cường quá trình lưu thông và kích thích sản xuất sữa ở tuyến sữa nhiều hơn. Điều này còn giúp ngăn ngừa các vấn đề khác nhau như tắc tia sữa, u vú, áp xe vú. 

Cách thực hiện khá đơn giản, mẹ có thể sử dụng khăn mặt nhúng vào nước ấm khoảng 2 phút, sau đó đặt khăn lên bầu ngực và massage nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ. Thực hiện massage khoảng 2 - 4 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 10 phút, sau đó uống một ly sữa ông thọ ấm để kích thích quá trình tiết sữa.

Tìm hiểu thêm: Bầu mấy tháng có sữa non? Những điều cần lưu ý.

Massage ngực đều đặn và thường xuyên để ống sữa giãn nở 

4.5. Giữ tinh thần luôn thoải mái, nghỉ ngơi điều độ

Tinh thần căng thẳng và mệt mỏi có thể hoạt động của hormone prolactin bị suy giảm, dẫn đến tình trạng ít sữa hoặc mất sữa ở mẹ. Do đó, để đảm bảo cung cấp đủ sữa cho con, mẹ cần giữ tinh thần thoải mái, không nên căng thẳng hay lo lắng quá nhiều. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần đảm bảo ngủ đủ giấc, nếu có thời gian ngủ ít thì nên ngủ một giấc sâu để duy trì sức khỏe, giúp cơ thể sẵn sàng sản xuất sữa cho con.

Mẹ nên giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng hay lo lắng

4.6. Sử dụng thảo dược để kích sữa

Để tăng cường nguồn sữa cho con bú, mẹ có thể sử dụng thảo dược. Các loại thảo dược có thành phần khá an toàn, lành tính không những giúp bổ sung dưỡng chất cho mẹ để phục hồi sức khỏe mà còn kích thích quá trình tiết sữa, giúp mẹ có nguồn sữa dồi dào. 

Lựa chọn phổ biến được nhiều mẹ sử dụng đó là ngũ cốc lợi sữa sau sinh, chẳng hạn như các loại hạt đậu được rang thơm và nghiền mịn. Loại ngũ cốc này không những giúp cung cấp protein mà còn giúp sữa mẹ trở nên đặc và thơm hơn. Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể sử dụng lá bồ công anh, lá đinh lăng, chè vằng để nấu nước uống để kích thích tiết sữa.

Tìm hiểu thêm: Ăn gì để sữa mẹ đặc, mát, giúp con tăng cân?

Mẹ nên sử dụng thảo dược để kích sữa và bổ sung thêm dưỡng chất

4.7. Uống nhiều nước

Uống đủ nước là yếu tố rất quan trọng giúp duy trì nguồn sữa mẹ dồi dào. Mẹ nên duy trì việc uống khoảng 2,5 - 3l nước đều đặn mỗi ngày và tránh các loại thức uống có thể gây mất nước như cà phê, bia, rượu. Chế độ uống đủ nước sẽ giúp mẹ duy trì sức khỏe cũng như nguồn sữa cho con bú. Một số nguồn thức uống chứa nhiều nước được bác sĩ khuyên dùng như sữa dinh dưỡng cho mẹ, nước ép trái cây, nước canh, nước thảo mộc, nước lọc,...

Bổ sung nhiều nước để giúp duy trì nguồn sữa dồi dào

5. Một số mẹo kích sữa dân gian hiệu quả 

Dưới đây là một số mẹo kích sữa dân gian hiệu quả được nhiều mẹ áp dụng và giúp mang lại hiệu quả cao. 

5.1. Kích sữa bằng lá mít

Mẹ cần chuẩn bị 7 lá mít đối với bé trai và 9 lá đối với bé gái. Rửa sạch, sau đó đun cùng 2 lít nước cho đến khi nước cô đọng lại còn khoảng 1,5 lít. Nước lá mít đem chia thành 2 phần: Phần 1 bạn cho khăn sữa khúng vào, vắt bớt nước và lau đầu ti. Sau đó, nhúng lược vào nước lá mít và trải đều lên vùng ngực. Phần 2 mẹ để lại và uống sau vài giờ. 

Mẹo này được truyền đạt từ dân gian và được cho là có thể giúp sữa tiết ra nhanh chóng. Tuy nhiên, mẹ cũng cần lưu ý đến vấn đề dị ứng hoặc tiêu hóa và cần thận trọng khi áp dụng.

Sử dụng lá mít để kích sữa

5.2. Mẹo kích thích ra sữa từ búp dứa

Trước tiên, mẹ chuẩn bị 7 búp dứa đối với bé trai và 9 búp đối với bé gái. Búp dứa non đem đi rửa sạch, chỉ giữ lại phần màu trắng. Sau đó thái nhỏ và nấu canh với thịt nạc hoặc sườn heo, đem đi ninh nhừ và ăn cả búp lẫn nước, mỗi ngày ăn 2 lần để giúp sữa tiết ra được nhiều hơn. 

Mẹ có thể sử dụng búp dứa để kích sữa

5.3. Chườm ngực bằng xôi nếp

Xôi nếp sau khi nấu chín đem đi gói vào lớp khăn dày, sau đó chườm xung quanh bầu ngực. Trong quá trình chườm trên bầu ngực bạn kết hợp với massage nhẹ nhàng, điều này giúp kích thích quá trình tiết sữa nhiều hơn. Đặc biệt, phương pháp này khá dễ thực hiện và phù hợp với nhiều mẹ.

Sử dụng xôi nếp chườm ngực thường xuyên để kích thích quá trình tiết sữa

5.4. Men trộn rượu trắng

Trộn lẫn rượu trắng và men với nhau tạo ra hỗn hợp mềm mại. Sau đó, đắp hỗn hợp này xung quanh ngực khoảng 20 phút. Tác động nhiệt của men và rượu sẽ giúp hút nhanh các tia sữa về, đồng thời giúp cho sữa thơm hơn.

Nếu có nhiều thời gian, mẹ có thể sử dụng hỗn hợp này massage nhẹ nhàng quanh bầu ngực trong khoảng 15 phút để thông tia sữa. Sau đó, lau sạch bằng khăn ấm để đảm bảo sữa được tiết ra một cách hiệu quả.

Trộn men với rượu trắng và massage nhẹ nhàng quanh vùng ngực

5.5. Lá tía tô

Mẹ lấy một nắm lá tía tô kết hợp với ngọn cây dừa nước, sau đó rửa sạch và nghiền nát. Đặt hỗn hợp vào một chiếc khăn mỏng, sau đó chườm lên vùng ngực. Thực hiện khoảng 1 - 2 tiếng mỗi ngày, sau vài hôm mẹ sẽ cảm nhận sự tăng trưởng của sữa. 

Chườm hỗn hợp lá tía tô kết hợp với ngọn cây dừa nước

6. Những lưu ý khi kích sữa cho mẹ 

Trong quá trình kích sữa, mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau đây để quá trình kích sữa được hiệu quả cũng như đảm bảo chất lượng nguồn sữa:

• Không nên sử dụng các cách có sữa nhiều cho con bú ngay sau khi sinh. Các mẹ nên đợi đến khi trẻ bú đều đặn, tuyến sữa hoạt động bình thường rồi mới tiến hành kích sữa.
• Thành phần chính có trong sữa mẹ là nước, do đó mẹ cần bổ sung đủ 2l nước mỗi ngày từ nước canh, nước ép, sữa,...
• Mẹ cần phải kiên trì thực hiện các cách kích sữa vì điều này có thể gây tốn nhiều thời gian. Đối với những mẹ ít sữa thì sẽ có thể tốn từ 3 - 7 ngày để kích sữa, đối với mẹ mất sữa hoàn toàn thì thời gian sẽ là 1 - 4 tuần. 
• Hiệu quả của việc kích sữa mang lại còn phụ thuộc vào cơ địa, tình trạng sức khỏe của mẹ. 

Tìm hiểu thêm về cách bảo quản sữa mẹ đúng cách giúp giữ trọn chất dinh dưỡng.

Trong quá trình kích sữa, mẹ cần lưu ý một số vấn đề quan trọng 

Bài viết trên đây Vinamilk đã cùng các bạn khám phá 7 cách có sữa nhiều cho con bú cũng như một số mẹo dân gian kích thích quá trình tiết sữa. Hiệu quả của những cách này nhanh hay chậm tùy thuộc vào cơ địa, tình trạng sức khỏe của mỗi người. Hy vọng qua những chia sẻ trên sẽ giúp các mẹ tham khảo và lựa chọn cách kích sữa phù hợp.